Setan'a leh Setanic Ṭangrualin Mi Beih leh Tihhlum Tum Dante (True Story from 2010-11)

  THUPUITE
   1. *Ramhuai Rim Dangdai?*
   2. *Hmelma An Hrang Ṭan Em Ni?* (phiarrua beihna inṭanna em ni?)
   3. *Phiarrua Min Beihna Mak Tak Chu*
   4. *Sex Hmanpui Theih Nula?*      
   5. *Min Beihnan Setan’an Rawngbawltute A Hmang Em Ni?*
   6. *Aruka Min Phiara Min Beitute Kutthla*
   7. *Inchung Aṭang Inhnuaia Ka Nu Thusawi Ka Hria*
   8. *Charkop Khawpuiah Hmelmate’n Min Zuia Min Beihna An Ti Zual?*
   9. *Kolhte’a, Sniper In Min Kap?*
   10. *Hmeichhe Rai Tuah Min Puh Em Ni?*
   11. *Untam Khaw Panlaia Thil Mak Dang*
   12. *Ka Chhungte Inah Setanic Ho An Lo Lang*
   13. *Lalpan Min Chhanchhuakin Min Thlamuan*
   14. *Dar Ngaah A Thi Ang Min Ti*
   15. *Rawngbawltu Chhungkua Setan’a Kidte, Setanicte Chu*
   16. *Khawiah Nge Ka Tlan Ang?*
   17. *Police Stationa Constable Pahnihte*
   18. *A Tuk Zing*

    *"Achhan chu kan buante chu tisa leh thisen kalhin ani silo, mahse thuneihnate kalhin, thiltihtheihnate kalhin, he khawvel thim roreltute kalhin, hmun sangtea thlarau lama sualna kalhin ani zawk." Ephesi 6: 12 KJV*
   *Tin, mihring zinga anmahni lam ṭangte leh an thudiklote kalh pawhin ani kan buan.*

   *RAMHUAI RIM DANGDAI?*
   Kei Penglengpung'a hian ka pu tihlum tumte leh ka pu chanchin tak tak ama kâ aṭanga chhuak angin ka han sawi nghal ange:
   "Biblea ziak Pathian chhiahhlawh awm tur thu - Krista pahnihna thute Pathian in min hriatthiam tir ṭana, tichuan fapa tlanbo, fapa hektanuamchen (hek tak leh khawlo taka nuamchen) tite in ka in sawi a, mahse Israel botate chu kanlo ni vek zawka, a zau zawng chuan khawvel mite hi fapa tlanbo chu kan ni. A hnuah Isua pahnihna ka ni te ka inti leh ta zawk a.

   Ka tawn hmasak ber, mak ka tih em em chu, Phai leh hnamdang daih khawpui Vakpib, 2010 niin ka hria, ka hmuihmul ṭonaah thil hring rawng (green color) rim ni awma ka hriat mai chu ka thawk zawngin a rim ka hre ṭhin a. Chunglai chu thawnthubu (achangtupa hming "Rawlarion'a" tia phuah hnuhnawh) ka ziah zawh hnu edit pah zela Pathian thute leh a dang dang ka ziaha blog pahniha ka publish ṭan lai vel ani. Chu thawnthubu chu mahni nun tawn harsatnate avanga ka in bun chhuahna ani deuh bawka ka mittui atlakpui nasa ve ṭhin khawp mai. Ka pu lasi pahnih nena an inzawl thute leh a dang dang (Pathian thu tiamin)te hria in, thufing Pathian zara ka ngaihtuahnaa awmte pawlhin chu lehkhabu chu ziak ka ni a.

   (**Pa Pathian hmangaihna Lal Isua in nunpui leh nun hial hlan bawka min zirtira min hmuhtir hmelmate kan hmangaih tur thu avangin hmingtak ka hmanglo mai ang, hun ala awmchhunga lamlet duhte Pathian lama anlo inlamlet nan. Ram leh khaw hming pawh tilanglo mai ang. A indawt thei ang berin sawi ka tum ang, mahse thilthleng ṭhenkhat chu a indawt chiaha ka sawiloh a awm ang tih ka hria.)

   Chung lai chuan zu ka in ṭan leh tawha, mahse ka ruih over chuan engtinnge ka ruih zan chuan ka awm ka hre tawh ngailo.
   Rawng hring rim nam thuah lut leh tawh ila, chu a hring rim ka tih mai chu zawi zawi hian a rim a danglama, ni khat hnih hnuah a uih rimah lo changin tihngaihna avang khawp mai ṭawngṭai mai loh chu.

   Vawikhat chu ka hmuihmul hi ani ang ka tia, bathroomah kan ziat chu ka hmuihmul lo ṭochhuahna lai vun ṭhenkhat mak tak mai in ka ziat thla tela na tihlai reng lah ka hre silo. Darthlalanga ka han in en chu, hmun sawmhnih vel emaw lai chu bial tereuh tete awmin an var deuh huar a, thisen zawi zawi in anlo put chhuak. Chuan ka sil faia, a thip ta deuh a, ka chhung ten an hmuh ka duh silo, tichuan thil chhah takin ka hnawih hnan ta mai a, a tuk lamah chuan a pangai ve leh mai. Mak ka ti deuh.

   Kei aia upa ka cousin lehchhawng pakhat lo leng ṭhin chu, "Thil hring rim hi ka hre ṭhin a, enge ni ang, engtia tih tur nge" tihte ka zawt a. Ani chuan ramhuai hming pakhat a sawi a, pi pute chuan chutiang rim an hriat chuan, "thui, thui," an ti ṭhin ati a, tih dan tur dang min hrilh tur a hre lem lo ani ang, zawt mah ila engmah a sawi belh lo.
   Chutiang chuan ni tamtak a hring rim aṭang a uih rima kai chhuak ka hriaa, a reh tawh emaw ka tih hnuah pawh a karlehah a rawn inṭanin a awm leh zela, ṭawngṭai ani mai ka tih theih awm chhun. Ni engzah thla engzah nge chutiang in ka chungah a thlen erawh ka lo chhinchhiahlo, mahse a rei ka tiin ka ning khawp mai.

   *HMELMA AN HRANG ṬAN EM NI?* (Phiarruknaa Beihna Inṭanna Em Ni?)
   Chung hnu emaw vellai chuan ṭhian thar, kei aia sang leh lian, taksa chum deuh hlek leh ngo deuh hlek, officer fa inti, a maruti car hlui zet mahse a number chhinchhiah awl tak leh VIP number anih hi tia a sawi a pa ta kawl ṭhin nen kan in tawnga. Zu in ve thei deuh ani a, keilah chu in ve duh bawk ka nia, zu lam kan sawi chuan kan lungrual khawp mai. Mahse, in dan a thiama, kan inkawm chhung in rui chhiain vawikhatmah ka hmu ngailo. Ka khilai ang che tihte sawiin zu te kan in dun zeuh zeuha ṭhin, inthiam lamah chuan ka tluklo, kei chu in chuan ruia in chu ka thluak ngaihtuahna hmasaber ani si. Bike ṭha deuh a nei bawka, a fel hmel tho, mi tamlohna lai vengchhung kilkhawr takah puanlam dawr a hawng ve a, mahse a nundan nen chuan nghak ṭhin tak takah ka ring zo lo. Ka dawr rawn en rawh min tia bike in min phura, ka zui ve mai. Hengte hengte (a thil zawrlaite chu) chutiang zahin ka pe ang che u atia ka la ve maia, mahse ka chungah thil duh a nei anilo maw tihte chu ka ngaihtuah ve nual.

   Chung hunlai vel niin, nula pathum hian kan room awmna first floorah room pakhat an lo luah thara ka mit pangaia hmelṭha ka tih em em an awmlo. Kan awmna first floor ah chuan room thum hi a awma, building floor tina awm zah ani. Kan lak ni hre tawhlo mah ila ground floor room pakhat chu kan luah bawk.

   Ṭhianpa chumngo'a chu achang chuan dawrah lo kalin zu lei turin a kal tur thu a rawn sawi a. Achangin min treata, a changin ka treat ve a. Zankhat chu ka zu ìn tur alo lei tawh chu in turin ka va kala. Dawr nghahna aṭanga ka hmuh cheng sang chuang ak in leh polithina thawnthute ka ziahna lehkhabu khaiin ka va kala, Chumngo'a ṭhian dangte pawh an lo awm. Kei aia pate mahse ngo zawk (Patengozawk'a) pawh a awm a, ani pawh hi ka hnam hmel ang hmelpu mahse ṭawng hran hmang ani, Chumngo'a nen pawh an ṭawng a in anglo. Mahse, Chumngo'a hnam chu kan hnam unau kan tih hi ani a. Tichuan zu chu kan in nak nak in kan inbe ve luam luam a. Chubak ka hriat leh chu a tuk lamah ani daih. Ka ruihchhiat chuan engtinnge ka awm a tuah ka hre ngai loa, ka hrechhuak thei bawk lo.

   A mak khawp mai, a tuk tlai lama ka han harh chu ka ban leh kut inkar thlehna lai ve ve a na deuh em em a, thisen leh chakna awmlo ang ani. Ka kaihzate veve pawh ka ban khuar lai nat angin ana niin ka hria. Ka thate chuan chakna an tlachhama chuvangin ka kutte ka chawi zo lo ṭepa ka ke pawn ka kal theilo ṭep ani. Duh mah ila dawra kal chu sawiloh ni thum tlawng khumah ka mu a. Ka nu ṭanpuina in chaw tuiril leh ei awlsam chawin eiin dam chhuah ka tuma.
   Chuan ka nute hnenah chuan engtin nge ka awm ka ti a, ani chuan I ṭhian ten an lo thlah che atia, ṭhiante chungah ka lawm ve ang reng hle.
   Ka han indapa ka jean kekawr (tan bul chawp) chu lei nawi (Balu chi khat) ka ṭhianpa leh kan in inkara awm pawha ka hriatloh ka kaia, sum cheng sangkhat chuang chu a lo awm tawhlo bawka, ka lekhabu leh a khaina polithin bag pawh ka hmulo. Chung chuan ka ngaihtuahna a ti thui duh khawp mai.

   A mak khawp mai, nidangah pawh rui overin khua hre ṭhinlo mah ila chutiang chuan ka awm ngai si lo, ka hriat ngailoh chakna ka hlawh avangte leh hnathawh zawhloh avanga nithum tlawng khuma ka mut avangte nen chuan ngaihtuahna chuan thu dik a zawng a zawng ta ani. 'Mi in min sawisa nge, mahse ka taksaah engmah duk tihvel lang a awm silo. Tur in hrai ka ni em, chakna bovin ni thum lai ka mu si. Chu Chumngo'a ṭhianpa Patengozawk'a chu tunge, ani nen kan insual em ni ang? Nge midang nen zawk, nge mi pakhat chuang nen kan insual?' tihte chhanna chu ka hriat duh chu an ni ta. Mahse, ka ruih emaw ruih chhiat laiin mi nen kan insual ka la hrelo, chu mak ka ti leh zual. Ka ruihchhiat chuan a tukah engtinnge nizanah ka ruihchhiat, enge ka tih tih ka hre chhuak thei ngailo. Chuchu kei zu ruih duh em em ruih ṭhin dan tlangpui ania, mahse atukah ka harh ṭha leh thei viau ṭhin si. Tun ṭum, ka damchhunga a vawikhatna hi, thil danglam chu ka chungah a thleng ani tih ngaihdan chu paihbo har tak ani.

   Ni thum thih chauha chauh hnuah pawh keimahah chauhna ala awm cheua, mahse ka ṭhianpa Chumngo'a hnenah chuan ka va kal hram hrama, "Engtin nge ka awm? Patengozawk'a nen chuan kan insual ami? Ka lehkhabu polithina ka khai kha ka theihnghilh ami? Ka sum a bo a in hmu em?" tihte ka zawt a, vanneih thlak taka ka lekhbu leh a khaina chu ka hmu a ka lawm khawp mai, ka ui ber ani. Sum erawh a hmuhloh thu min hrilh a, min thlah thu nen, chuan aw in in sual ati a. Mahse zawt belh mah ila engmah a sawibelh chuangloa, min hrilh ṭha duhlo anih hi, zawt zel mah ila min hrilh duh chuanglo ang tih ngaihtuah in fimkhur thu phlaah a room luahah zu ka va in tawh ngailo.

   Mahse nikhat chu kawnga ka hmuhin (ka chungah) in infiam ami tih lam engtin emaw ka zawt a, "Patengozawk'a ani infiam," ati a, awmzia ka hre duh khawp mai mahse zawt mah ila engmah a sawi belh chuanglo.
   Chunglai chuan ka hnam hnahthlak mahse ṭawngdang hmang, a kut leh bante tatooa inziak nuaih restauranta thawk inti chu kawng sirah inhmuh hunin kan inbe ve zeuhzeuh ṭhina, ka chunga thil thlengte ngaihtuahin ani pawh hi a tel angem tihte ka chhut ṭhin ani.

   Chung hnuah chuan, first floor inchhunga ka awmlaiin, kan ṭhenawm nu pakhat kan kawtthler kawng tereuhte awma a ṭawng ri ka hriat chuan ngaihtuahna ati thui duh khawp mai. Ti hian ati a, "Pathian anih loh chuan enge? Local/ram siam damdawi an pe a..," ati a chuan enge a sawi zawm ka hre tawhlo, mahse chutih laia ka ngaihtuah tun thlenga ka rilrua awm chu, "chumi nithum ka chauhna chhan chu tûr min intir te hi alo ni anga?" tih hi ani. Chutiang anih chuan, mahniin tûr tihlum thei ka ni silo Pathianin nunna min pek chelha zuahtu chu Pathian chauh ani tih mitinin kan hre awm e.

   *PHIARRUA MIN BEIHNA MAK TAK CHU*
   Chung hunlaia dawr ka nghah lai chuan customerte lawm nan, "Waaauuu, Waaauuu," tih hi ka ching ve tawp ṭhin ani.
   Ni thum chakna tlachham leh ka ban leh ke ruhchuaktuahna lai naa ka mut hnu reilote aṭang chuan thil ri pangailo, elecṭonic emaw thir leh thir in nawt zawk rite chu ka hre ṭan a. Sazu chik ri ang hi ani a, mahse a ri a ring lutuk chu sazu hram ri anilo tlat in ka hria. Chutianga ri nidangah hriattur pawh a awm ngailo mai nilovin ka pian hnuah khawi ramah mah ka hre ngai bawklo.

   Ground floor ka rooma mahniin ka mu ṭhina. Mahse chutianga min phiartute min beih dan an han belh aṭang chuan, (ka room pawn chiah chu kan veng kawtthler kawng te reuhte awmna ani a) chu kawng aṭang chuan thir emaw sazu chik ri ang ring ve em em chu ka men chhung zawng ka hre ṭhina. Bakah ka room hmar lam bangah leh chhak lam bangah mi lo lawna min bih thla tum emaw min rawn bei tum an awm ni awm tak hian bangte chu khawih/zût rik ang hian a ri rauh rauh zel a. Mi pahnih thum vir kuala kal ri zak zak, hmanhmawh deuh ruk taka kal angte ka hria a. Min rawn bih thla pah ni awma an ṭawng ri ser serte ka hre bawk ṭhin a. An tum pakhat chu min muthilh tir theihloh ni hian ka hria. Ka ruihloh chuan min phiarrutute min beihna hnuaiah chuan muthilh har tak ani. Kawngkhar ṭha bawk silo, chu inven ngai nia hriatna chuan min ti harh rei chawk ṭhin. Pawnah chhuakin ka va en ṭhina tumah ka hmu ngai bawk si lo, buaianthlak thei ania. Mahse, Pathian hnenah ṭawngṭaiin Ama zarah chuan ka muhil ve zela, mahse chung lai chuan mut ka kham ngailo ni ber hian ka hria.

   Chutiang karah, (chhimlam bang ah chuan ka room kawngkhar chiah chiah a awm a, a chhan chu ṭhenawmte choka pawna awm kawngkhar nen a inkalh hnaih em ani) chuan ka kawngkhar chung chu lehkha khawngin a ventilation chu pin ani a, mahse ka mit sir aṭang chuan chu lehkha khawng chu tu emaw lo luh tum emaw min bih thlak tum ni awm hian a rawn hawng kau dek dek nite hian ka hmua, kan en chian chuan engmah hmuh ka nei bawk silo, ka venloh chuan an rawn lut mai ang tihte ka hlaua. Kan ṭhenawmte choka chu inbihruk nante an hmang ani ang ka ti a, ka va en ṭhin lahin pawn lamah a inkalh ṭhin sia tumah ka hmu ngai bawk si lo. Ka ṭhenawmte in chu inbuhruk nan an hmang anga an tlan lut zak zel aniangte ka tia, ka ringhlel rum rum ani. Anni chu nupa leh fapa pahnih leh awmpui nei annia, mahse an pa chu zan hnathawk ṭhin anih avangin inah a awm ngailo, a off zan anihloh chuan.

   Zan tin chutiangin min hualtu leh bei tumtu ni awma lang anlo awm ziah ta a, mahse tuma hnenah ka sawi chhuaklo, Lal Pathian hnenah ka ṭawngṭai ṭhin zawk a. Zankhat chu le, dar 12 velah kan dawra kan customer ṭhin hmelṭha ka tih pakhat leh a thiannu/te aw ni awm ang tak hian, dawra customer te ka lawm/fak ṭhin angin, "Waaauuu, Waaauuu," tiin kawng te reuhte chu zawhin vawi tam chutia au rual in an kal liam ang hian an rawn "Waaauuu," chu mak ka ti khawp mai. Hengho hian min beihdan chu ava mak thei ve te ka ti rilru deuha. Kan customerte chu min phiartute zingah an tel anianga tiin ka ringhlel deuh khawp mai. Chu kan customer ka sawite chu kan hnam hmel ang pu mahse ṭawng hran daih hmang mahse ka pianna state Charatla a chengte anni ve tho a.
   Zan khat chu kan ṭhenawm lo luah thar nula pathumte nen kan innhriat tawh avang leh thawmhnaw kan roomah anlo en ṭhin tawh avangin inchung rooma ka awm laiin an lo luta, eng eng emaw kan sawi a, Nupui nei tawh la min ti chu ngaihtuah zawmna min pe a. Nithum ka chauhna ka ruih zan chuan an zinga pakhat nen sex kan hmang em ni ang aw, chuvang aniang miin min phiara ti hian hmuhtheih si lovin min beih tihte ka ngaihtuaha. Ka lo mutpui anih chuan neih ka hrehloh hle nen tihian tunge min bei tih pawh hriat theihlohin mih dotuten min phiara min beih chu a mak ka ti hle a, tel velote pawh ka ringhleh tel zel ani thei. Anni chu tel pawh nise, tumah ka mutpuilo, chu floor tereuhte a unau/ṭhian pahnih leh ka chhungte hmaah sex kan hmanpui ang maw tihte ka ngaihtuah. Tihluih phei chu a teuhlo, ka ngaihdan ani ngailo bawk, hmeichhiate duhthlanna ka zah sak zawk a, ngaihzawng vawithum ka try(bem) a min duhloh phei chuan zei bawk si lo nen enganga hmelṭha pawh nise try ka bansan zel zawk ṭhin a. Mahse, dik taka min try hmasak chuan ka ngaisang zawk a, achhan chu an thinlung an sawi ngam avangin huaisen ka ti a. Ka in ngaihzawnpui hmasaber ka classpui, pakhatna la ṭhin pawh min try hmasa tu ani a, ka duh khawp mai, mahse a awmna ka hre zo ta lo.

   *SEX HMANPUI THEIH NULA?*
   Zan khat chu dawr khar hun ṭep tawhah nula duhawm tak, kum sawm 17-20 vel bawr tura mawi, hanglo ve tak chu alo lut hlawl maia, thu kan sawi tam hma in, "Ka lo leng dawn, duhduh kan ti ang," ati ta mai. Kei lah chu ka phur ve lutuka, minlo nghak lawk tih pah in black Zu quarter khat ka va lei nghala, khar hun hma in dawr chu ka khara inah ka hruai haw ta a. Ṭhian leh bialnu ka nei mang ngailova, kawm tur ka duh ve bakah chu hmeichhia chu hriat ka chak ve hrim hrim a, bialnu atan ka duh ve bawk a.

   Amah chu apa kan hnam hnahthlak hnam mahse ṭawngdang mi ani a, anu erawh chuan kan ṭawng hmang hnam ani ati a, amah pawhin a thiam a. Kan ṭawng a hriat avang chuan kan ṭawngin kan in bia a, first floor ka nute roomah ka hruaia, zu chu ka ina, chaw ka ei bawk a. Chung hunlai zawng zawng chuan "Sir" atih mai mipa pakhat, hnamdang daih in a rawn phone deuh reng a, an in be reng bawk a. Tunge ka tih chuan, a hnathawhna company hotu ani a ti a, mahse chutiang em ema rawn phone zing chu a ngaihsak lutuk ani ang, a ngaizawng anihloh pawn an in ngaizawng ani ang tihte ka ngaihtuah a. Chung lai chuan mahni chauhva ka riahna room ground floorah hruai thla ila sex hmanpui ila tih lamin ka rilru min luah lo, mahse amah chu ka hre belh duh ani. Khawnge I awm tu nen nge in awm ka tih chuan hnamdang daih ka ṭhiannu nen kan awm a ti a, a sawi ṭha duh vaklo.

   Chaw ka ei kham hnu chuan, "A tlai tawh sia ka va thlah ang che," ka ti a, kan chhuak duna. Kan in aṭanga hla lote kawi linaah he lai thleng hi a tawk, ati a. Chulai vel chu mi an vei nuka, a tlai tawhtawh nen an va tam ve ka ti rilrua. Ka chunga thil thlengte ka ngaihtuahin min vuak tumin min phiarru hlawm an ni ang tihte ka ngaihtuah phaha.
   Hmeichhe nu chu ka hriat belh duh leh ngaihzawng atana ka duh avang chuan, in ín thleng ka lo thlah ang che ka hre ve duh alawm ka tih pawn a duh tlatloh avang chuan ka haw kir ta ani.

   *MIN BEIH NAN SETAN’AN RAWNGBAWLTUTE A HMANG EM NI?*
   Chutiang thir/sazu ang chik rite, ka room bang zut rik ni awm takte, ka hriata thuruala min tihchhan ni awma chil chhak rengte ka chungah tih a nih lai chuan, ka pianna State, "Charatla" State (ti mai ang) a khaw lian ve tak pakhat "Untam" khua (tiin phuah mai ang) a kohhran Rawngbawltu pakhat hian a thawhna kohhran boarding school pakhat mahse khaw dang "Emra khua" (ti mai ang) ah pawl sawm exam theih anih thu ka nu hnenah alo hrilh a. Ka nu chuan min hrilh chhawnga, va exam ve ka duh a, mahse chumi tur chuan pawl riat certificate a ngai si. Mahse ka nei si lo, achhan chu chu rawngbawltu awmna khuaah pawl sarih ka zir lai in tualchhung unau hnam hnih indona a chhuaka chuta ṭang chuan ka zir zawm thei tawhloa, ka nu leh pa pawh an sumdawnna achhiaa chu khua chu kan chhuahsan phah ta ani. Chuan state khawpuiah reilote kan awma kan dinchhuah zawhloh avang chuan ka pianna khuaah kan let leh taa, a kum leh 1998ah chuan ka pa chuan min muthilh san ta ani.

   Dawt sawi leh certificate lem hman ka duhloh em em ṭhin avangin chu rawngbawltu hnenah pawl riat certificate ka neihloh thu leh (ka subject tui ber mahse harsa ka tihber ṭhin) Science leh Math ka thiamloh thu ka hrilh chuan ani chuan chung chu a ngaihloh thu leh exam lehkha pawh chu "chhanna dik thai keuh (tick mark)" mai tur chauh ani a tih chuan ka lawmin ka phur ve em em a, exam tura ka pianna Charatla Statea kal chu ka tum ta ani. Tichuan, ka hna hmuhte a awlsam anga ka nu leh naute ka chawm thei ang tihte ka ngaihtuah a ka chak ve khawp mai.

   *ARUKA MIN PHIARA MIN BEITUTE KUTTHLA*
   Chutianga dawra ka awm leh hmuhtheihloha chil min chhah chhante, eng eng emaw min kahna thu ni awm anga an sawite leh ina ka awm chuan sazu chik ri leh min huala lo luh tum ni awm anga thawm leh ṭawng ri deuh sarsarte ka chunga a thlen lai chuan, zankhat chu ngaia ka neih deuh tawh avangin ground floor room light ka off veka, min hualtute min beih velna karah ṭhuthlengseiah muthilh ka tuma, chuchu ka mutna ṭhin ani a. Chuan kawtthler kawngte reuhte awmna lam bangah kan room kawngkhar a awm bawka, chulam chu ka lu ka nghahna lam ani ṭhin. Ṭhutthlengsei ban leh chu kawtthler lam room kawngkhar chu feet khat vel chauha in hlat ani, a chhan chu room te tak anih vang ani.
   An thawmte chuan min tih buai avanga mutheilo bawk nen, anni chu ka ning bawk si an hriat turin fiamthu ka han thawh a, an nuih insum an ip chawih chawih leh nuilo tura inkhap hlawm ni te hian ka hriaa.
   Chumi zan vek nge ka chiang tawhlo, chutia light offa mut tum mahse an thawmte hmanga min tih buai avanga chuan nakin deuhah chuan thil mak tak mai hian ka lu vel chu a rawn hnaih in a rawn khawih thuak thuaka, ka mobile chu ka lu bulah ka dah a, ka ngaihtuahna chuan rul anih dawn hi le ka ti a, kawngkhar kar aṭang a rawn lut ani ang, mahse engtin, a kua a te si tihte ka ngaihtuaha, thim hnuaiah ka man thut chuan min seh anga tûr aneih chuan ka tan a ṭhalo ang tihte ka ngaihtuaha. Achang leh ka samte a khawih thuak nite hian ka hria, mahse a tam zawk chu amah aṭanga chhuak tui hu lum ang power nite hian ka hria. Engtia tih tur nge tih ka ngaihtuah zawh chuan ka chunga awm light switch theihtawpa rangin ka va hmet enga, room chu kan han zawng nghala mahse engmah ka hmulo.

   Chuan ka mobile ka han en chu le, kuta hriak hnawih avang ni awm takin kut zungṭang thla (finger print) pahnih mawm deuh mai alo awm khiau mai. Ee, thim hnuaiah khan lo man ila ṭha zawk tur, mahse a nal anga man beh a har viau ang tihte ka ngaihtuah a. Chuan, naktukah police hnenah forensic investigation turin report pek tur ani tihte ka ngaihtuaha. Mahse, e min beitute tiang ema thiltithei annih chuan police hnena reporta forensic investigationte pawh awmzia anei lovang, ka chhiat phahna ani thei tiinbka ngaihtuah leh a, chuan nidangah a theih chuan forensic investigation turin kut zungṭang thla (finger print) pahnih chu lehkhaah belin dahṭhat tum ang tiin ka lehkha bu phekah ka mobile hmaia finger print pahnih mawm tak pahnih chu ka nem ta niin ka hria.

   *INCHUNG AṬANG INHNUAIA KA NU THUSAWI KA HRIA*
   Ground floora ka room ṭhenawm chhungkua chu min phiartuten an ṭanchhan nia ka rinhlelhnate chu dahbo har ka ti hle a, chuvang chuan zan khat ka ruichhia in an nu leh fate chu ka cho deuh em niang aw ka ti. Achhan chu, chumi ka ruih chhiat zan a zawha atuka ka tho chu ka ṭhenawm chhungkuate chuan mipa leh hmeichhia inlengte an neia, an ṭawngkam aṭang chuan tuemaw chungah an thinrimin thil enge maw tih tum ni hian ka hria. Ka harh chu ṭhutthlengsei aṭang chuan ka ngaithla renga, nizan ka va tawng ani ang a, engmah ka hre bawk silo, mahse an thinrim hlawm si. Ka lo tisual palhte alo niha ka chunga an ṭuan hmain ngaihdam ka va dil hmasak a ṭha zawk ang tih ka ngaihtuah ka ngaihtuaha, chuan an khum awmna room an choka bul lamah chuan an pa leh mipa dang an awma, a leh lampang room (floor tinah room thum a awm ka tih tawh kha) pakhat kawngkhar chu inhawngin annu peh a ṭhian hmeichhia ṭhute ka hmu hlauh maia, nizan enge ka tihsual pawh hreloin an nu hnenah chuan, "nizan ka rui lutuka, ka tihbuai/tih thinrim che u chuan min ngaidam rawh aw," tiin ka va dil tlut tlut ta a. Annu chu nuṭha tak angin, "ee engmah I ti suallo," tiin min kal tir mai ni ta khan ka hria.

   Mahse, ka chhuah hnuah an pa lungawilo leh annu in a hnem dai tum ni awm tak ang hian an ṭawng rite kha ka hria niin ka hria.
   Chuan, kei pawh chutia zan tin mut awlsam lova min siamtu awm reng leh ka ṭhenawm ten thu engemaw tal an hriat ringin leh inremna siam duhin leh nizan ka ruihchhiatin ka tibuai anih chuan ka chungah an ṭuan mai loh nan tur pawhin kawng kalhin ka nu hnenah inchungah ka chho vat a. Chuan ka nu hnenah, "Mi hian min phiar niin ka hria, zanah ka room bang velah thawmte ka hre ziaha, kan ṭhenawmte sawn hriat an nei in ka hria, enge ka tihsual tih min va zawh sak rawh," tih lamte sawiin ka nu chu kal thuai turin ka tira, ka nu pawh a chhuk thla nghal vat a. Chutah chuan lawm ka dam chhunga thilmak ka vawikhat hriatna chu ka chungah a thlen. Chu thilmak chu ka nu in kan ṭhenawmnu ground floora an roomah (kei inchunga ka lo nghah laiin) an pa ṭawnga a biak lai aw ngei ka bengah tihian alo ri, "Amah in enge a tih a?" tiin, mahse chu bak hriat zawm chakin tum mah ila ka hre zawm ta chuanglo. Mahse vawiin ni thleng pawhin chu chu ka la chiang hle a, an ṭawnga ka nu sawi dan chiah chiah pawn kala sawi thei. An pa chu ka pianna state Chartla a hnam tamberte annia, an ṭawng chu thiam em emlo mahila chaw eina khawp chu ka hria ani.

   Ka nu inchunga alo chhoh chuan, "Enge an sawi a?" tiin ka zawta, "Engmah an sawilo," ati a. I aw ka lo hre phak alawm, "Aman eng thil nge a tih?" tiin I zawh kha, engtinnge a chhan che?" tiin ka zawta, "Engmah ati suallo," tiin min chhang ta emawni ka hre tawhlo. Mahse, ka lung a nuam thei chuanglo, an zep aniang tih ka rin deuh avangin.
   Buildinga siam inhnuaia ka nu thusawi chiah chiah inchung a awmin ka hriat chu ka nu pawh chuan mak ati hle ani ang, mi hnenahte pawh a sawia, ka bengah chuan alo ri suallo ani tih pawh chuchuan ati nghet ani.

   Ka pianna statea exam tura kal hma a ṭhat zawkin ka ringa, min beitute ka kalsan theih hlauh takin leh exam tur atana lehkha chhiara inbuatsaih nan te ka ti a. Ka nu in thlawhna ticket min leisaka ka kal hma zing thleng pawn min phiarru tuten min hualin sazu chik ang rite, thawmte lo luh tum ni awm takte chuan min tibuai reng ani.

   *CHARKOP KHAWPUIAH HMELMA TEN MIN ZUIA MIN BEIHNA AN TI ZUAL*
   October 19 2011 chuan ka nau leh a pasal chuan ka pianna state (Chartla tia ka sawi) khawpui Charkop (ti leh mai ang) daia awm airportah chuan min lo hmuaka, chuan an in Charkop aṭanga kilometer tlemte ah chuan min hruai a. Charkopah chuan kal ka tum tlat chu ka nau in, “Zan in chauh chu riak la, kan pahnih in kan ngai veve che alawm,” ati a. An khua chu thingtlang leh khawhar thlak tak ani tih lam ka lo ngaihtuah saklo a, a pasal mi ṭawngtlem tak pawh chuan chutiang lam eng eng emaw a sawi ve bawk a. Ka nau chuan, “Arsa original pawh kan talh ang che,” atia. Mahse ka ṭhianpa leh ani Charkop a an la awm ringin va hmuh thuai ka duh zawk avang chuan ka nau leh a pasal min ngenna chu hrethiamlo ka kalsan ta ani. Mahse a hnuah chuan an ngenna hrethiamlo in emaw ka hnawl kha ka inchhir hrim hrim, an khawhar hnemtu ka ni talo kha tiin mahse koh kir theih tawh si loh.

   Charkop ah chuan tun hma kum sarih liam hnua ka ṭhianpa leh a nu nena kan chen ho na hmunah chuan ka va zawng a, mahse chu in neitu fapa chuan, “An insawnna a rei tawh mahse anu awmna ka zawnpui ang che,” atia a in luahna nia a hriat hla vaklo ah chuan min hruai a, ka ṭhianpa nu chu ka pianna khua an khua ni bawkah chuan a zin lai alo nia, chuvang chuan min hruaitu inneitu fapa fel tak chuan a khumah min riah tir ta ani. Chumi zan pawh chuan pawn lama Sazu chik ri chu ka hre zauh zauha mahse Vakpiba ka room vela an rik ang chuan a ri ngunlova in bang hnaih lutuk pawh anilo.

   Atukah chuan, inneitu fapa fel tak chuan min va hruai leh a, ka ṭhianpa nu room luahah chuan ka hriat ve em em nu pakhat alo awm a tichuan inneitu fapa chuan min haw san ta a. Kei pawh mahni ina awm angah inngai in ka ṭhianpa nu lo haw nghakin ka awmzui taa. Chu in chu a bangte rangva veka siam mawl sei put ani a, chhawng khat nei ani a, room panga vel a awm a, ka ṭhianpa nu awmna chu ground floorah pawh a lai, chu in neitute awmna bul chiahah ani.

   Mak tak maiin zan khat chu inneitu fapa fel te in bulhnaia zu va leia in nghal ka tum chu zu zuartunu chuan (ka hmel a hre tawh, nidang aṭang ṭhiante nen kan in ṭhinna ani) inah haw rawhla in rawh, hetah in suh, a ṭhalo tihte a sawia, ramhnuaimi nia ka hriat leh a ṭhiante chuan room dangah ṭhu in zu an in reng tho in ka hre si.
   Chutiang bawkin ka ṭhianpa nu inbul lawka zu zuarnu ina zan dang anga zu in ka tum chu eng eng emaw sawiin, a ṭhatlohziate a sawitel nawk niin ka hria, zu chu fun zawkin min haw tir ta zawk a, mak ka ti thei ngei mai.

   Mahse, chumi zanah chuan sazu chik ri te leh mi thawmte Vakpib aṭang min zui ni awm ang tak hian ka hre leh ta a. Room aṭanga tutenge tih hmuh tum zung pah bawk tura ka chhuak chu tumah ka hmu leh ngai chuanglo.
   Zankhat chu khumah mu zawk rawh an tih tlat avang chuan anni chu chhuatah an mu a. Chumi zan mahse zing khawvar hma chuan min beitute chuan rangva bang chu tiri in an bengchheng deuh deuh, tichuan zing khawvar hma chuan chhuat laia mu ka cousin nupui leh a ṭhiannu lam aṭang chuan ṭap ri mahse insum deuh ni awm hi ka hria a, an in be sep sep ri pawh ka hria. Anmahni leh ka bul/room bul vela awmte chu ka khawngaih khawp maia ka inthlahrung lek lek ani kei vanga an muttheih loh phah chuan. Anni pawh chuan min beitute beihna chu an hr eve vek in ka ring si a, a bengchheng em si a. A changleh rangva bang chu an ziat ri a, a chang leh an nuai a, a changleh pawh thler tum ni awm tak hian a riruah ruah a. Tichuan, ka jacket dum chu a vawh avangin ka ha a, zung tur leh min tibuai a min muthilh tir tumlo tu pawh nise hmachhawn tur pahin ka chhuak a, mahse mi dawih ho chu an in birua inchhunga ka luh a mut ka tum thlengin an ngawi ṭhiap daih mai.
   Tunge min muttir theih tumlo a min huala keimah tak hmachhawn ngamloa min beite chu khum aṭang chuan hmuh ka tum a, achang chuan rangva a perek kaw hlui ni awm takte aṭang chuan min bihthla ni te hian ka hmu a, a chang leh an vei ni awm tak hian a dum phe zeuh ka hmu ṭhin bawk.

   Zingkarah chuan ka cousin nupui chu engah nge I ṭah ka ti a, ani chuan ka ṭap miahlo ati a. Mahse I ṭap ani tih ka hre chiang alawm tiin ka sawi leh chuan a ṭhiannu zawk ani ṭap, mangchhe lutuk a nei a, ati a, mang pawh chu min hrilh bawk a. Mahse ka awihlo khawp mai, ka tan a ṭap anih loh pawn min phhiar tute ri siam bengchheng hlauh vang a ṭap anih ka ring zawk.
   Chutiang ka chunga thleng zawang zawng chu ka hlau ve lovem ni tih chuan, aih, ka hlau ve mahse Pa Pathian hnenah Lal Isua Krista hminga ṭawngṭaiin pakhat khatin Pathian in min hneh tir ani. Ani, chutiang thil duhawmlo te ka chungah a thlenin ka ṭawngṭai nasa zual a, a chang chuan mihil chiah silo angte leh a chang chuan ka lo muthluk san ta ṭhin niin ka hria.

   *UI KOLHTE’A, SNIPER IN MIN KAP?*
   Ka awmna in luahtute tho, ground floora awm vete ui note chu 500a an zawrh avangin neih ve ka duh em avangin ni khat chu ka naute khua ah chuan pawisa puk turin ka va kala. Chu uite chu Tibetan Terrier thlah ani a, a ke pali hmawr leh a mei hmawr chu a vara ka duh reuh lutuk tak ani, ani ṭhian ṭha belh tur ka neilo in khawvel mi zawng zawngin min phiar ni hian ka hriatna chuan ṭhian atan uite chu neih ka duhna a ti zual ani.

   Chumi ni chuan ka nau leh a pasal chuan cheng sangkhat min puk tir pah chuan khua chu unau hmelhai hun anih tawh avangin riak turin min ti a. Mahse, kal kira uite chu lei vat thu chu ka titlu a. Vanneih thlak takin ka ti dawn nge, sevice motor ang tak pakhat chu a lo lir thlaa mahse driver chauh chu a awm eng eng emaw chu ngaihtuah ve mah ila driver bula seatah chuan ka ṭhu luta ka nau pasal chu ka mangṭha a, ka rilru in ka ṭawngṭai bawk a.
   Kawngah chuan driver nen chuan thu tlem kan sawi a, chuan ani chuan motor chu a ta anih thu leh driver a neia mahse sipai ni mahse chumi tlai chu amahin khalh a duh vanga khalh ani tih te min hrilh a. Ka chunga thil thleng pangailo zawng zawng nen chuan ka ngaihtuahna chu a vir khawp mai, ‘Sorkar hian a rukin min veng nge he pa hi min phiartute zinga pakhat ani zawk,” tih te ka ngaihtuah. A hnuah pa pakhat chu kan pick up a, a hnung seatah a ṭhu a, hnunglam aṭangte hian min thah te a tum ange tithe ka ngaihtuah a, ka ṭawngṭai ve zel bawk a.

   Chuan kawngpuia kan tlan lai chuan thil chi khat thlawhna chaktak mahse ri pangai chhuahlo ang maia ri, “Vuuu,” ti chuan chak deuhin ka beng veilam chu min rawn hnaiha mahse a tla ri, thir tla ri ang (ting tititingting tih ang deuh) chu ka hre zui ta bawk chu mak ka ti hle mai. Silai mu anih chu tih ka ngaihtuah chhuah nghal chuan hmuh tumin tukverh aṭang chuan motor hnunglam ka en vat a mahse tlan kan ni bawka hmuh erawh ka nei lo. Chuan phailo in pharh zar duaia mual pawng te takte thingkungte awmna chu en in min kaputu hmuh ka tum a, mahse zan a thim tawh avangin engmah ka hmu lo. Ding ila silaimu chu zawng ila tih ka duh a mahse kan tlan chak bakah “Pathian kuta dah a ṭhaber ,” tih ka ngaihtuahnaah alo lut nghala, tichuan Pathian hnenah sniper mu in min den hmaa ti tla in min chhanchhuaka ka nunna min zuah sak avang in lawm thu ṭawngṭaina ka nei zawm ta zawk ani. Min beitute chuan engvang in nge thi turin min duh ang tih chhanna ka hrelo. Ka tih theih zawng chu Lalpa Pathian kuta daha A chhanna nghah ani.

   Ka thlen chuan uite chu ka lei nghal a, a hming chu Kolhte’a tiin ka ko nghal a, chuan ka ṭhian ṭha leh rinawm awmchhun ah ka dah nghal ani achhan chu ka vel khawvel chuan min phiarru tlat si a, tumah lah in zawt mah ila min hrilh duh bawk si lo.
   Ka dil avanga zu litre hnih vel ka nau pasalin an khuaa min leisak chu motorah ka theihnghilh avangin Charkopa ka awmna venga zu ka leina a ka va kal chu, a innei pa pakhat thinrim deuh a, “sah tur anih chu,” atih ka hriat phak chu ngaihtuah ati tam duh khawp mai.

   *HMEICHHE RAI TUAH MIN PUH EM NI?*
   Zing khat chu ka cousin nupui hnenah, “Tu emaw ten min thah an tum ani ang, mahse ka chhuah in ka chungah engmah an ti si lo,” tih ka sawi a.
   “An thah tumlo che aniang,” tiin min chhanga. Min chhan dan aṭang chuan thil hriat chu a nei ve ani tih ka ringa mahse engmah min hrilh belh duh si lo chu mak ka ti.

   Chutia zan tina min phiartu ten bengchheng taka min huala min beih avang chuan, “Chu in luahte zawng zawng leh chu mi vengte ka cousin nupui ka awm avanga an mut theihloh ziah chuan a ṭha lovang, ka kal bo angai ani tih ka ngaihtuah avang chuan Untam khua, rawngbawltupa awmna leh ka nu chhungte awmna kal turin ka rilru ka siam ta a.
   Ka hriat dan chuan kal bo ka tum zingkarah chuan kan room bang lehlam chiaha awm chu in neitute room aṭang chuan hmeichhe pakhat chu awmzei nei deuh hian a au vak vak a, an ṭawng ka thiam em em lo naa chu min tih chhan ni hian ka hriaa ka buai ru ve khawp mai.
   Ka cousin nupui chu tih takzeta bia in neitu hnenah kala thil zawt turin ka ngena, thil hriat a nei ngei ang tih ka ring a. Tichuan, ka cousin nupui chu kan room aṭang chuan in neinu chu au in a zawt a.
   In neitunu chuan, “Mi in an sawi ngaithla rawh,” tiin min chhang.

   Tichuan, ka unaunu nen chuan in neitunu hnenah va kalin kan zawt a, ani chuan, “I nupui in nizan chu aman I ti dun ang ati,” tihte a sawi a, a ngaihna ka hrelo hle mai. Ani zan khat chu pipe a tui lo hawna inbul kawng sira awmah chuan tui dawh turin ka kala, bel intlarah ka bel ka dah niin ka hria. Mahse zu ka in tawh avang leh ka rui tawh deuh em a, ka va kal leh chuan hmeichhe pahnih nge pathum in tui chu an bela an lo dawh avang chuan leh ka hnung zawkte an niin ka hriat avang chuan, chumi khawpui ṭawng thiam vaklo in, “Kan belte pakhat khatin I dawh khat chhawk ang u,” tih ka sawi kha ka hrechhuak a.

   In neitunu hnenah chuan, “Tunge ka nupui chu? Min hrilh rawh ka nei ang,” ka ti a mahse thil pawimawh dang a sawi belh loh avang chuan kan kir leh ta ani.
   Nupui ka neih lam pawh ka hrelo va hmeichhia nena sex thla tamtak kalta chhunga kan neih pawh ka hrelo. Min phiara min beitute min do chhan pawh ka hrelo.

   He lai mite tuar tir aiin mahni in tuar mai ang mahse ka chhungte khua Untam ah chuan thil duhawmlohte hian min zui ka beisei lo tihte ka ngaihtuah a, ti pawh hian ka ngaihtuah a, min beitute hi Setan’a leh Setanic ho an nih dawn hi tiin. Mahse, ka naute hnenah pawh ka kal theilo, an inneihna ka tichhe pal hang, achhan chu chutah pawh thil duhawmlo chuan min zui ngei mai thei si tiin ka in hrilh.

   *UNTAM KHAW PAN LAIA THIL MAK DANG*
   Stationah chuan Cab alo awm miahlo, chuvang chuan duhloh zawk busah chuan ka chuang luta, driver cabin hnung chiaha ṭhutnaah Kolhte’a pawmin ka ṭhu a, tichuan kan tlan a. Nakin thuife kan tlan hnu chuan nula hmelṭa ve tak chu busah chuan alo chuang luta ka vei lama amah aia upa zawk fe chu khawnge a kal dawn a zawt a, ṭhutnaah chuan ṭhut zawk a dil chu mak ka ti deuh hle ani, a hla zawk Untam thleng kal tum ni mahse.
   Amah aia hmaa awm hmeichhe pakhat chu engmah sawi lovin a ding ve mai mai theia, he nu hi ava mak ve, tihte ka ngaihtuah a, nge nat rukna a nei, mahse a neih hmel bawk si lo. An in dil rei tawk niin ka hriaa, nula chu ka ṭhutnaah chuan Kolhte’a pawm tirin ka ṭhut tir ta mai a, tichuan an sirah chuan ka ding ve ta a.

   Nakinah chuan, pa pathum vel busa an rawn lawn aṭanga ka rinhlelhte zinga pakhat chu ka hmaah dingin a hnungin min nek min nek ta mai a, a tawpah chuan ka hnunga thir bus chung dawmna thleng chuan min nek. A hmaa ding a ṭhianpa pawh chuan a tel ve rengin ka hria. Mahse, engmah ka sawi lo, buaina an duh niin a lan vang nilovin ṭangkailo buaina ka duhlo ani. A hnungah ka ding ani tih hriat hmelloh tak hian a awm a, bus aṭang mi an chhuk thlaka a thawl deuh pawhin khawngaihna a lantir duhlo. Kan hnung lam aṭang min hmutu an awm chuan mak an ti ve hle ang tihte ka ngaihtuah.

   *KA CHHUNGTE INAH SETANIC HO AN LO LANG*
   Umtam khawpuite ah chuan thlen nuam kan tihna ka nulian’i te inah ka thlenga, engmah in min zui beisei tawhlo mah ila zanah chuan Sazu chik ri in pawn lam aṭang chuan an rawn chik tir leh ta tuar tuar mai. Min phiartute chu ka hmu thei bawk si lo, an bang duh bawk si lo, tihngaihna avang khawp mai, Lal Pathian hnena ṭawngṭai tawp loh chu.`

   Zan khat mahni khuma kan zal ṭhap hnu fe, ka nute'i lo riah zanah chuan ka cousin room (varanda sira room te reuhte) kawngkhar pawna awmah chuan tu emaw lokal ka cousin emaw in a hawna a chhuaka, tu emaw nena inbe ri ka hria a.
   Chumi hnu rei vakloah chhuat thing chu rap tu awm ang maia kul thla ruih ruih zel ni hian kei khuma mu chuan ka hre thei a. Chung lai chuan Sazu chik ri an thawh vak vak bawka, inchhung aṭanga chik rite pawh ka hr eta. Lal Pathian hnenah ka ṭawngṭai vat a.
   Inchhung chu a zau bawka, ka chhungte room danga mu anni bawka, min phiartute chu room thim hnuaia thim lehzual an ruangam chu ka hmu ve zeuh zeuh ta a. Torch light in en mah ila hmuh tur an awm leh chuang ṭhin si lo. Chuan ka nulian’i te room kawngkhar aṭang chuan tu emaw mit pahnih var va vaa meng ka hmu bawk a. Setan’a thiltih theihna hmangin min bei anih hi tih ka ring ta deuh deuh a.

   Zu chu tlai lamah ka in deuh reng ṭhin tho va, ka mut theih phah zawka, mahse darkar tamlo ka muthilh hnuin darkar hnih, thum emaw velah ka harh ziaha tichuan min phiartute sazu chik ri ang tak leh thawmte chu ka hre ṭhin ani, chu chu Vakpib aṭanga thil awm dan ani tawha.

   Zan dang aia a nasat avang leh tihngaihna ka hriatloh avangin Vakpib khawpuia ka nu chu dar hnih/hnih leh a chanve velah ka call nghal a, mi thiltithei deuh a hriatte be tur leh ama chipui ṭhalai association leh ka pa chipui ṭhalai associationte be nghal turin ka ti a, kan ṭhenawmte bia sela thil tih sual ka nei anih chuan inrem ka duha inrempui turin dil tir rawh, ka ti a. Kan in call tawn sek a, chutih lai chuan room danga chuan ṭawng ri sar sar ka hria a, tiang deuh hian, “Engtin nge ṭhalai associationte pahnih chu be turin a nu a hrilh theih?"

   Vakpib khawpui lama aṭang chuan, tumah in hmelma angin an en lo ang che ang tihnat an tumlo ang che engmah I tisual lo, tih lam ka hriat chuan, Lal Pathian chauhlo chu min pui thei an awm lo tih ka ngaihtuaha.

   *LALPAN MIN CHHANCHHUAKIN MIN THLAMUAN*
   Chutia min khawih tum ni awma chhuat thing ka lama lo kul phei ruih ruih baka min hnaih hle tawh nia ka hriata min khawih ka hlauh avang chuan ka ṭawngṭai lai pawh chuan ka ke in min hnaihloh nan kan hawl vel ṭhin a. Mahse chutia ti lovin min khawih pawh nise dawha Lal Pathian hnena innghah tawp ka tum a. Ka chhungte chuan an hre ve vek niin ka ringa, chuan ka nulian’i te mutna room aṭanga a fanu nula nia ka rin ṭapa rum ri keuh keuh hi ka hria a. Ka tan a ṭap aniang a, chuan min ṭanpui loh nan vau beh an ni anianga tihte chu ka ngaihtuah a.

    Tichuan, duh leh min phiartute chuan min khawih rawh se, Lal Pathian ka au ang tiin ṭawngṭai ta a, a hun chu zan dar khat emaw dar hnih vel ani. Chutia Setanic ho in thir chik ri ang, sazu hram vak ang an tih rik chuah chuaha min khawih tum ni awma min hnaih deuh deuh vel laia ka ṭawngṭai lai chuan ka chung chiah inchung rangvaah chuan a rawn ri dawt mai. Ke pahnih emaw a thil ṭum ri angin a ri tuarh a, chuan sava hram mawi em em ka hriat ngailoh hram hian a zui nghal a. Inchunga ṭum chuan a tih ni mai in ka hria.
   Chuan, chu sava hram ang chiah in sava dang chuan in compound hungna lai vel ni awm aṭang chuan alo chhawn a. Chuti chuan an inchhawn zawm char char ta. Khua ala thim si, dar li maw vel ani ang, chutiang ṭum ri leh zana sava hram hriat chu mak tak ani. Lal Pathain min chhanchhuah dan chu mak ti leh hre chakin ka beng ka dawh zui ta hra mai ani.

   Ramhnuaimi min duhlo leh haw tuten min beia mahse ramhnuaimi an aia training ṭha zawk neiten ka chungchang relna miten an sawi chu hria in min chhanchhuak turin anlo kal anih dawn hi tih ka ngaihtuah a. Haleluiah, Lal Pathianin A Angelte ka hmelmate ata min chhanchhuak turin A rawn tir ani tih ka ring nghet bur a ka chhung lam chu a dam sawng sawnga. Lokalte chet, hram leh inbiak dante chuan ka thla an ti muang em em ani. Room danga awmte leh min beitute chu buai leh hlauin an ṭawng ri sar sar niin ka hria a. An ṭi dek niin ka hria a, tichuan an reh nghal ṭhiap mai a. Sazu chik ri ang pawh a reh ṭhap ta mai.

   Inchunga Angel rawn ṭum chu feet sawmhnih vela hla ka nulian’ite room chungah vawikhata zuang ni awm hian a ṭum phei leh dawt a, mak ka ti ngei mai. Sava dang anga lo chhawn tu chu a rawn zuang phei ve a, a hmaa Angel ṭumna hmunah chuan a rawn ṭum ri ve thawrh a. Tichuan an in chhawn zel a, chuan tuemaw lo ṭum hmasa kha a zuang leh ni awm ang hian choka lam bang bula leicharah chuan boot ni awm ang tak mi ṭum chawrh angin a ṭum ri chawrh a.

   Setanic ho, min bei tumtute lam aṭanga ka hriat theih zawng chu zawi muanga silai kah theih nghal tura kam tuma kai ri rek rek ani. Ka mutna, ka lu nghahna zawn bul chiah roomah chuan a ri ring palh ang tih hlau ni awm takin, tik….tik….tik… tiin khat tawkin a ri a. Mahse ka hlau tawh lo, min chhanchhuaktu Angel leichara ṭum thla chawrh chuan (a chang leh eng ramhnuai mi nge ni ang mihring zinga ramhnuaimi nise feet sawmhnih vela hla an zuang thei tawp lo mai tihte ka ngaihtuah mai niin ka hria) a veh den den in inchung ami chuan alo thlir tlang renga, tin, min phiartute chuan min khawih chuan chuan min ṭana eng pawh ti tura inpeihin an awm ni hian ka hria a, mahse min phiara min beitute chu thah an tum lem lo niin ka hria.
   Engemaw chen hnuah chuan ṭhenawm ram compound hla tak aṭang sazu chik ri ang alo ri a, inchhung aṭang chuan sazu chik ri ang vawikhatin a chhawn ni ta in ka hria. Nakinah chuan, pakhat te te in an relh ru bo zo ta ni hian ka hria a.

   Zing khua avar tawha pawnah chhuakin sava hram mawi tak ni danga ka hriat ngailoha hram savate chu ka nulian’i te thingkungah an hram chuah chuahin an infiam ka hmu a, tichuan Lal Pathian chuan A angelte a rawn tirin sava hram mawi tak A hman tir ani tih ka ring chiang zual a, Amah ka fak ta a.

   Mahse ka ngaithla ning theiloa, Lal Pathian fakna hla chu ka sa zel a. Ka chhungte chu nidang anglo in an la tho lo chu nizan thilah an muhil theih bikloh vang ani ang ka ti a. Mahse an lo thawh hnuah engmah an sawi chuanglo. Miin thil sawi emaw tilo tura an tiha an vau chuan mi huaisen lo chuan an hlau anga an sawi emaw ti ngamlo tihte ka ngaihtuah a.

   *DAR NGAAH A THI ANG MIN TI*
   Ka nu nen kan in be leh a, ani chuan (Don Bosco school compound hnunglam bula) kan biakin compound chhunga quatera awm rawngbawltu pa chu min biak sak a, pawl sawm exam zawh thlenga awm tura insawn chho mai turin thu kan sawia, tichuan chaw ei khamah Kolhte’a ka nulian’i te inah kalsanin ka han chho ta a. Ka kalna apiangah min thlirtu leh min phiartu awm ni hian ka hria.

   Rawngbawltu chhungkua chu an lo awmlo, an in chu an kalh a, ka fone tlang thei bawk lo. Chulai hmun chu veng kara kawng lian vaklo awmna sir chiah anih avangin a re em em a, chutia kawng sira ka awmlai chuan bike in pa pakhat chu silai (sniper ang deuh) a hnunga batin alo tlan thla in min tlan pel a, ngaih chu a ṭhalo khaw mai. Ka pa lama kan chipuite inah va kal ila ṭha ang ka ti a, mahse kawng laka min phiartuten min hual leh awm sia tiin ka hreh khawp naa chu chuta din reng chu a ṭhalo zawk ang, ral aṭang sniper ten minlo kahhlum tum zawk thei si tihte ka ngaihtuah a. Ani tak reng a, ka kal thla chu ni dang anglo takin mi te chuan min en dan a dang tlat in ka hre tlat a.

   Ka pa chipuite in ka thlen hnuah an fapa, ka kawm ṭhian nen kan inhmuh in, “I ṭhian hnai chu thi tur nise engtin nge I awm ang?” tiin min zawt mai chu ngaihtuahna a siam khawp mai.
   Chhungkaw pa ber chu thil min ngaihtuah pui thei mahna tiin ka harsatnate ka hrilh a. Mipui min huatna tura an chunga ka tihsual a awm chuan ngaihdam dila thil tih dik ka duh, khawngaihin thurawn min pe rawh, ṭhalai association hrilh ila min ṭanpui se tihte ka sawi a. Mahse, ani chuan a fapa (ka kawm ṭhin) inchungah a awma, association thil chu amah in a hre zawkin ati thei zawk ang ati a. Tuman ka chunga thil ṭhalo thleng hi min ngaihsaklo, la serious lo mange tiin ngaihtuah mah ila, ka tawnna a rei in tun thleng Lal Pathian min pek thinlung leh chaknain ka sut thlen tawh avangin min ti lungngai zual chuanglo.

   Ka kawm thin a fapate pawh chu rawngbawltute inah kal an tum thu a sawi niin ka hria. Chuan rawngbawltu an inah an awm tawh tih fone in kan in hriattir emaw ka ṭhianpa chuan min hril zawk emaw tawh bawka. Tichuan, chhungkaw pa leh nu chuan ka ṭhianpa leh a ṭhianpa chu inchung aṭang an lo chhuk in min va thlah turin anti a, an aw ve mai a, a rukin ka lawm hle, achhan chu min phiartute kal kawngah an khat niin ka hriaa mahnia kal ka hlau ve deuh a.
   Mahse ka ṭhianpate chu an inchung room lamah a ṭhianpa nen enge an tih an lo kal lawk lova, chuvang chuan anni pawn min thlah hreh ani ang, an hlau deuh emaw ni tihte ngaihtuah avangin keimah in rawngbawltu in lam pan chuan ka kal ta zawka. Thil zawrhna lai vel ka kal pelh lai chuan, “Dar nga hma in a thi dawn,” tiin ka sir lam aṭang hmeichhe aw fiah ring zet hian a rawn au ti titih deuh ka hria chu, mipuiin ka thih an duh alo nih hi tih ka ngaihtuah a, ka rilru in ka ṭawngṭai a.

   Rawngbawltu in ka va thlen chuan amah, an nu leh ama pa (lo zin chu) an awm a. Rawngbawltu chu ka buainate ka hrila. Ani chuan haw tu che an awmloa I chungah thil tih tum an awm lo ati a, mahse ka awihlo. ṭhalai association hnenah mi ka tih buai zawng zawngte hnenah ngaihdam dilna lehkha ziak pe ila anni chuan mipui zawng zawng hnenah min thlen sak se, tiin inremna kan siam theihnan ka ti a. Mahse rawngbawltu chuan I chungah engmi pawn thil an ti lovang nui chungin a ti a mahse association leader fone number chu min pe a. Tichuan, association leader chu vawikhat chauh nilo vawi tamtak ka fone a, ka buaina te ka hrilha mahse ani pawh chuan chhanna pangai, “I chungah engmi pawn thil an ti lovang,” tih ka dawng a. Min ṭanpuina aw, ṭanpui duhna leh min humhim duhna pakhatmah ka hmu lo. Mahse, ka beidawngloa, association leh anmahni in min thlensakna tur mi ka tih nat zawng zawngte te chunga ngaihdam dilna chu ka ziak a.

   Ka thianpa chu lokal tur anih avang leh ka zial zuk ṭhin vang nge chunglai chuan ka awm a nat avangin damdawi ka chah a. Nakinah chuan a ṭhianpa nen an rawn thlenga, dar nga hmaa a hre tur ten an hriata min ngaihdam chuan ka thihloh nan tiin mipui ka tih buai zawng zawngte ngaihdam ka dilna lehkha kan ṭhalai hruaitute min pe sak nghal turin ka ti a, a aw ve mai a. Mahse ka lehkha thawn ziah zawh nghaklo in an haw daih a. Lehkha chu ka ziakin ka sign hnan zo tho a mahse rawngbawltu chuan chung chu a ngaihloh thu min hrilh min hrilh a, mahse naktukah ṭhalai association hnena thlen turin kan sawifel a.

   Chunglai vel chuan rawngbawltute chhuat thing pheka siam chu an room chhuat hnuai lam aṭang mi rawn bawk vat lut ni awm hian thing chhuat a rawn nam pawng phei niin in ka ke in a hria. Kei ni chu an sitting room, choka leh an mutna room inkarah chuan kan awma. Ka ke hnuai chuan an thingphek chhuat chu tuipui fawn anga che ang hian ka hre zel a, mahse engmah ka sawi chhuak lemlo. Mahse, Lal Pathian hnenah ka rilru in chunglai chuan ka ṭawngṭai nasa a, ka zial zuk leh zu in te bansan pawh ka tum ani.

   Rawngbawltu chuan naktuka kohhran aiawh meeting Chartla khawpuia awm turah tel turin min ti a ka duh ve khawp maia ka aw bawk a mahse nakinah chan kallo mai rawh I buaina nen anni chu I ti buai ang min ti leh a. Chung lai vel chuan emaw ni a hun chiah ka chiang tawhlo, chumi ni chu ani, ka nu aw ka hriat ang khan hmeichhe dang aw, “(ka hming lamin) pawh in tluk lo,” tih ka hre leh pek a, alo kalna lam chu chhak lam in pa thum li vela hla ka pa chipuipa tho (a chunga ka pa chipuipa ka sawi unaupa) te in niin ka hria a. A sawi tu pawh an fanu upa zawk aw ri niin ka hria.

   Chaw ei an siam chu kan ei ho a, an hmeh chu tlak ani a, chaw eituina ka neilo a tlem te ka ei a, chaw kan ei lai chuan rawngbawltu nupui hmel duhawmlo tak ka hmu a, mahse chuchu a tuk thlengin ka chhiarlo. Anni chu ka ringhlel si lo.

   *RAWNGBAWLTU CHHUNGKUA SETAN’A KIDTE, SETANICTE CHU*
   Tih tur awmlo chu mut zai kan rel a, sitting room darthlalang tel tukverh bula thingrem khum chunga mu turin min ti a mahse ka hlauh deuh leh fimkhur avang chuan ṭhutthleng seiah ka mu duh zawk ka ti a, ka siam a. Chu ṭhutthleng chuan an room leh sitting room pindanna plywood siam chu a ngheng a, an rooma ama pa mutna khum chuan a lehlam aṭang chu plywood bang chu a ngheng ve chiah bawk ani. Light chu an main switch an room lam aṭang chuan an lo off aniang a thi daih a, thil hi min hriatthiam puilo ka ti ve khawp niin ka hria.

   Chutia kan mut lai nge nakin lam zawk chu ka hre tawhlo, apa khum lam aṭang chuan plywood banga thing khamphei a awm nia ka hriat chu tu emaw hian a dap in a zut phei deuh hrut hruta, min phiartute chuan engtin emaw min khawih tum anih hi tih lamte ka ngaihtuaha. Bang lo dap leh zut thuak thuak zel tu lah a thil tih tum ti theilo ni awm takin rei fe a khawih ri a.

   Nakinah chuan rawngbawltu chu sitting roomah lokala kawng hawngin pawnah a chhuak daih a, a awmdan chu hmun danga thil thleng nen a inang khawp mai tih ka ngaihtuah a. Min phiartute chuan an duh ka chunga an tih theihna turin ka awmna inneitute nen inbiaa remna an siam/phalna an lak hmasak a ngai ṭhin niin a hma aṭang ka ring nghet bur tawh kha ani a, mahse rawngbawltu chu ka la ringhlel chuanglo.
   Minute reilote hnua rawngbawltu a lo luta a rooma a kal zawh chuan leh mihring ruangam ang thil dum deuhte hmua chhuat chu raptu awm anga a kul ka hriatin nasa takin Lal Pathian hnenah ka ṭawngṭai leh a. Chuan, ka ding thut a, light on ka tum chu a theihloh a, rawngbawltute roomah lutin light on dan ka zawt a. An khum nia ka ngaih sitting room nena indanna bang bula khum chu mobile ti eng in ka va pan a mahse a pa mutna alo ni a.

   Rawngbawltu aw ka hriat chuan a nupui nena an mutna khum lam chu ka pan a, torch light rawn ti eng in light tih en na tur min hrilh a. Light on leh offna hran alo awm a, inverter pawh a awm bawk a, hmanhmawh takin ka on a mahse bulb pakhat chauh a enga. Sitting rooma bulb tih en tumin ka bei a mahse a theihloh a, rawngbawltute lahin min puih tum chuanglo. Nakinah chuan ṭhutthlengseiah muthilh tumin ka kal leh ta a. Mahse, nakin deuhah chuan bulb pakhat eng pawh chu a thi daih a, rawngbawltu nilovin min bei tumtute pawn lam aṭanga an thiltih niin ka ring a. Rawngbawltu chu light thih chhan ka zawh chuan bengfah tur a sawilo a, amahin a chhia ani ang ati mai a. Tichuan, nasa takin ka ṭawngṭai leh. Chuan, Setanic ho chuan min zim ṭan leh ta huai huai a.

   Chuan, ka lu chu khawihtu awm ni hian ka hria a rawngbawltu chu ko in, “He mite hian ka chungah engemawni tih an tum,” ka ti a.
   Rawngbawltu chuan, “Awm mai mai rawh, engmah a thleng lovang. Zingah doctor hnenah kan kal anga vawikhat injection I inkap/kan kap anga, chumi zawhah I dam mai ang,” ati a, “Thangthui’i pawh kan ti dam tawh alawm,” ati zawm a.

   Hmeithai hming a sawi ka hriat chuan, (a hmain mi pakhatin Thangthui'i chu a â tawha, anu ten an ram (ram dang)ah an awmpui tih a sawi ka hre tawh a), ‘E, nangni hian ani maw (u) Thangthui’i chu lo ti â ni,’ tih ngaihtuah in engtin nge mi an tih ât ṭhin kan dawh chhin ange tih rilru neiin ka ngawia ka dawh ta a.

   Ramhuai Setan’a leh a hote nge Setanic ho chuan ka taksa pum chu thil min chulha min zut a, a vawt deuh thlur zel a, ka hmai an chulh chuan an thil min chulh chuan rim a nei ani tih ka hria a. Kawr ha in puan sin in inkhuh ṭhin ve mah ila chung chuan ka taksa an zut theihna a dal lo. Chuan, ka lu chhung, ka thluak an khawih ṭan ta. Ka thluak chu an her ni awm deuh hian ka hmel nilo hmel dang dang ka hmu a. Chung hmelte zinga pakhat chu ka hmel tur atan dah an tum niin ka ngaihtuah a. Ka hriatte leh hriatrengna keimah aṭang lak bo an tum ani tih ka hrethiam a. Chung chu midang thluakah dah an tum aniang tihte ka ngaihtuah vel a. Mahse, ka hriat chhuah chu mi muthilh laiin an ti aa theilo, achhan chu an harhfim laia an duhna lovin mi an ti a theilo ani tih chu ka hrethiam ta a.

   Ka ngaihtuahnaah chuan, mi dangah ka thinlung (hriatna keimaha awm zawng zawngte) leh ka hmel chu dah niin khawvelah a leng anga tihte, chuan ka nu leh unau ten kei min hre tawh dawnlo ani achhan chu hmel leh thinlung dang ka nei tawh dawn si a tihte ka ngaihtuaha. Ka nu leh unau ten keimah dik tak min neiin min hre miah dawn si lo avangin ka thinlung ana deuh a. Tichuan, “Keimah nih ka duh,” ka inti a ka tho thuta choka (sitting room nen dai danna awmloa inzawm) ah chuan ka tlan a, “Nangni Setan’a rawngbawltute u,” tiin room lama rawngbawltute awm chu ka tihchhana. (Pathian rawngbawltu anga insiam in Setan'a rawngbawltu anlo ni reng zawk mai. An inkhuhna kawr chu mawi tak ani, an chhung lam chu thlarau meidila hruai leh tualthahnaa khat ani si.) Tui ka suak a, choka carpet phah chungah chuan ka lu chu no thum lai ka leih a, balm inhnawih ila tui leih ila a vawt ang hian a vawt sur ani.

   Chutih lai chuan, rawngbawltu nupui chu torch light kengin alo chhuaka enge tih min zawt a mahse ka chhanglo. Hmanhmawh takin a kir leh a light alo on a kei pawh ṭhutthlengsei lamah ka pheikhawk zawngin ka kir leh a. Ka mutna bula tableah chuan balm in hawng leh cream (hmehchhuah) lo awm reng chu ka hmu a, ka kutphah ziak (finger print) a kai ka duhloh avangin ngaihdam dilna ka ziahna lehkha pakhat (ziah ṭhat ngai nia ka hriat avang a paih tura ka dah) chu hmangin a chhin chu la in blam chu ka chhina, ka tuam zui a, hmanhmawh takin ka kekawr ipah ka thun lut a. (Heihi anih dawn hi Vakpiba ka mobile hmaia finger print pahnih a kai theihna)

   Rawngbawltu nupui alo chhuah chuan table a pana bakcheh chu mi chhun tum/duh ni awm hian a vuan leh a hmel awmze nei duhawmlo tak, sual tih tum ni awm chu ka hmu a. “Engtin nge I awm? A hit murmur em?” tih min zawt chu a experience tawh hle ani maw ka ti rilru a, ka chungah thilṭhalo atihloh nan anihlohleh midang a koh chhuahloh nan tiin theih tawpa intih ât tum pahin, “Aw,” tiin aw tidanglam in ka chhanga. A bakcheh ken dan chu a thlak leh a, pangai deuhin a keng ta zawk a.

   Ani chuan, “Naktukah doctorah kan kal anga, kan injection ang che nga I dam mai ang,” tih pahin ka puansin chu ala a, “Mu rawh,” ati a. Ani chu ṭhutthlengsei bulah chuan a dinga, chuchu an room kawngkhar bul chiah ani a. Kei pawn puansin lehlam chu vawn paha then vel pahin, “Aw,” tiin ka chhang a, mahse bakcheh a kut dinglam a ken chu laksak dan tur ka ngaihtuah a. Anin mu rawh ati a, aw tiin inti â taka awm velin puan chu ka then zel a.
   Chutia, mu tura min tih min tih lai chuan hmanhmawh taka che in a kuta bakcheh chu ka pawt thla sawk a, ani chu a veilama an room chhungah a tlan lut nghal a. Kei pawh sitting rooma kawngkhar chu hawnga khara leh kalh hnan lovin ka tlanchhuak nghala, gate lamah chuan ka tlana thirkalhna in alo inkalh tih ka hmu a. Second reilo te chu biakin compound aṭanga tlan chhuah awlsam leh him zawkna tur ka en kuala, achhan chu thim laiah min beitute chuan min chang palh ang tih ka ngaihtuah a, chuan gate leh bang inzawmna laiah chuan ka lawn thuai ta zawka, ka kutphah dinglam chu gate chunglama thal mu anga siam thir zumah ka nghata chuan ka per chhuak a hmanhmawh taka tlan pah chuan zawi deuh sapin, “Tunge lokal? Tunge lokal? In ngam chuan lokal ru? Tunge lokal?” ka ti a. Ka kawr chu a huh avangin ka phelh nge ka hre tawhlo kawr haloa tlan chhuak ka niin ka hria, mahse jacket erawh chu ka ha lo tih ka chiang.

   *KHAWIAH NGE KA TLAN ANG?*
   A hmasa ber chuan ka nulian’i te inah tlan ila tih ka ngaihtuah a mahse a hla lutuk tih leh an ina ka chunga thil thleng ka hriatchhuan in anni chu ka ring theilo ani ka ti a, tlanna ka vai khawp mai. Ka nulian’i leh ka ṭhianpa (ka pa chipuipa fapa) bak chu tlanna leh min ṭanpui theitu tur dang ka hrelo a, ka pute in chu ka ngaihtuah chhuahin a hla leh lutuk bawk si a. Ka ṭhianpa te in, bus station bul mai ani a chutah tlan ila tiin ka ngaihtuah pah chuan, “Lalp, min pui rawh. Lalpa, min pui rawh. Lalpa, min ngaidam rawh, misual ka ni,” tiin k au a.

   Chutia ka tlan vak chu, ka thaw theilo ṭep a, ziak ka zuk ṭhin avang ani ka ti a, ka hrawk chu a ro hian a ro a. Ka awm chu puak tur ang hian a awm bawk a, chawlh hlek duhna ka nei a mahse ka chawl theilo ka thlenna tur ka thlen hmaloh chuan ka tlan zel tur ani tih ka ngaihtuah a, tichuan chak thei ang ber mahse chauh, awm tawt leh hrawk ro vanga tlan chak thei chuang silo chuan ka tlan zel a.
   Ka ṭhianpa te in ka hnaih chuan, ‘tumah ka ring thei tawhlo mahse a tawp nan pakhat chauh,’ tih ka rilruah a awm a, tichuan ka ṭhianpa te in chu ka tlan pel zui ta a. Chutia ka tlan zel chu ka au zel bawk a, “Lalpa, min pui rawh. Lalpa min ngaidam rawh misual hi. Aw, Thlarau Thianghlim, min pui rawh. Lalpa, min pui rawh. Lalpa, min khawngaih rawh. Thlarau Thianghlim min khawngaih rawh.” tiin. Kawngpui ka pawh ta a.

   Tichuan, mihring ruangam ang thlarau tamtakte chuan min bawh tumin ka hmaah min thlawh chilh ṭan avang chuan tlan pahin bakcheh chu a vawnna lehlam chauh vuanin ka vei ri char chara, chuan ka vei chinah chuan an thamral zel a. Light thim hnuaiah chuan sang chuang an nihloh chuan za tam tak ni awm hian kawngpui khampheiah thlarau ho chu ka hmu zel anih chu. Lal Pathian khawngaihna ka ngen angin ka au zel bawk a. Ka tlan tumna feet zan sarih vela ka hnaih vel chuan light engin a chhun a, kawngpui sira kalna tur siamah kebai pakhat hmeichhia ni awm hian a kailai chu ka hmu riai ruai chu, “Nang chu I ke a bai ani maw?” tiin an hriat phat turin ka sawi a, mahse an inkai zel thova. Chulai kawngpui sir dinglam chu ka ni fanute chhungkaw in awmna hmun ani.

   Ka tlan tumna lai vel chu light in a eng ka hmu a ka thlen dawn chuan, “Police, min ṭanpui rawh u. Police, min ṭanpui rawh u,” tiin ka au a, chuan gate chhungah chuan ka tlan lut a. Duty, constable pahnih chu lei chara mei tuah lo ai chu officer incharge a awm em a awmloh chuan min koh sak turin ka ti a. Anni chuan officer zawng zawng mu turin an haw vek tawh officer incarge pawh, zingah bak anlo kal lo ang tiin min chhang a. Chuan ka chanchin chu an ka hrilh a balm leh cream chu ka hmuh tir pawh in min ring chuang lo. Pakhat zawk chuan, ‘Thlarau a awmlo, nang zawk hi mak taka pathian be ho zinga pakhat I ni lo maw,’ tih lam daihin min zawt a, kei chuan, ‘an zinga pakhat ni ila engtin nge anmahni dona thil sawi turin ka lo kal ang,’ ka ti a.

   *POLICE STATIONA CONSTABLE PAHNIHTE NEN*
   Chuan constable pahnih chuan min hnawhchhuah an tuma mahse ka hnial a, officer incharge chu zaninah alo kal loh chuan zing thlengin ka nghak dawn, ka ti a, human rights ka nei a police station hi ṭanpui ngaite awmna tur ani a, ani bawk tur ani ka ti a, pakhat hnenah phei chuan officer I nih theihloh chhan chu hriatthiamnate I neihloh vang ani ka ti a. A lian zawk pa phei chuan min ben tumin min chhuah tir a tum a mahse ka beidawnglo a, rights ka nei tih hriain ka rightah chuan ka ding tlat a. A mitah en in I duh duh ti rawh mahse compound aṭang ka chhuak lo vang, kalna tur pawh ka neilo ka ti a. Nakinah chuan an ziaawm a min awm tir ve ta a. 2011 November thla vawt lai ani a, ka jacket dum la telloin vawt ti deuh mah ila hmun pawnglai leh bang in (gate bula kawngpui lam ata) min hliah theihna tur laiah ka ṭhu a, ka mobile pawh ka lo keng tello.

   Police station chu thlang lam aṭanga kawngpui pahnih infinna leh chhak lama kawnpui kal tlangna hmun sir chiaha awm ani a. Minute reilote hnuah thlang lam kawngpui chung zawk (ka lo tlanna kawngpui lo zawk) aṭang chuan bike lo tlan ri dat dat ri ka hria a, rawngbawltu chuan bike a neih avangin, ‘amah ani ngei mai, police stationah min zawng tura alo luh loh chuan ka nulian’i te inah a kal tlang ang,’ tih ka ngaihtuah a. Ngawi rengin gate aṭang hmuh theihloh tura insaseng pahin ka ngaithla, a tlan liam ri chu ka hre zui ta bawk a.

   Nakin deuh ah chuan bike rawn tlan chho ka hre leh a, police station bul velah a ding a, chuan ka nulian’i leh a fanu milai aw ni awm takte ka hre bawk a, mahse tumah an rawn lut lo. Mahse, ka thil hmuh chu, police pakhat gate lam tutenge pawn lama awm tih hre tuma a tei chu koh chhuah ani a, alo luh leh chuan pawisa an insem a, chuan pakhat chuan meia tuah tur lehkha khawng a rawn keng lut bawk. Ka mei ai tur ka nulian’i emaw a fanu ten an rawn dah ani ang te ka ti a, a aw ang deuh ka hriat avang khan, ka lawm ve ang renga meilum ka aina hmunah chuan a rawn kenga kan tuah bawk a.

   Chuan, ka hmuh theihloh tu emaw te chu bang chung aṭang silai in min kah tumin hmun an luah ni te hian ka hria a, tichuan silai tlawlh ri ang (thek..thek..tia ri ang deuh) ka hre zui zawm zat bawk a. Ri pakhat chiang em em ka hriat chu, hla deuh hlekah silai puak ri ang tak ani a, min kap thei si lo chu an silai dik loh vang nge tih test nan an kap ani ang tih ka ngaihtuah a, chung lai chu dar 4;30 vel niin ka ring. Chuan, constable te zawka hnenah, “Pathian in min ven chuan, silai mu pakhatmah a chhuakin a deng tur anilo A tih chuan tuman min kap theilo,’ ka ti a, mahse engtin mah min chhanglo. Bike ri tlan chho ka hre leh bawk a.
   Anni henah chuan ka thil ken (balm leh cream)te chu hmuhin forensic departmentah kut hniak (finger prints) chhuichhuak tura pek tur anih hi te ka tia.

   *A TUK ZING*
   Zing alo nih chuan officer inchar lo kal har ka ti riau va, ka awm ta zel a. Ka ni fanu fa pasal officer pakhat alo kal a, kei chuan ka lo hrelo a, ani pawn min hrelo nge anihna a insawi lemloa chu eng eng emaw min zawt a, ka chhungte hria ni awm takin a ṭawnga, an hming alam bawka, tichuan min kalsan leh mai a. Nakinah chuan, case registerlo in inremna siampui ka duh tih thu te chu ka sawi ta zawka, a chhan chu Policete ho pawh chu an conṭrol pha vek niin ka hria ani.

   Nakinah chuan rawngbawltu leh ka pu (ka nu u)te an rawn kal a, rawngbawltu chuan ka jacket leh mobile a rawn kenga, lak pah chuan kei chuan, ‘inrem ang u min tih tawh dawn loh chuan engtinmah ka ti loving che u,’ tiin an balm leh cream leh bakcheh chu ka pe a, a nui ver ver ringawt a.
   Ka nu nen kan in phone a, ka nau chu an khua aṭang a pasal nen an car in an rawn kal mek ati a, kei chuan ka naute (sangkhat ka pukna) an lo thlen hmaloh chu police stationah ka nghak ang ka ti a, ka nghak tlat bawk a.

   Ka nau (railai) leh a pasal an lo thlen chuan an khuaah min hruai nghal turin ka ti a mahse ka nulian’i te inah min hruai a, chaw an ei a, kei chu ka ei ve lovang tiin chaw nghei ka tum a. Achhan chu Setan’a leh Setanic ho chuan min beihna a rei tawhin a nasat deuh deuhin a nasat tawh em avangin ka rilru chuan ka naute khaw piah lama tuikhawh thla awmna lam tlangah chaw ngheia ṭawngṭaia Pathian auh ka duhin ka tum atin ni. Chuvang pawh chuan ania an khaw lama kal nghal ka duh. khawvelah Pathian ringa min ṭanpuitu tur an awmlo nite hian ka ngai bawk niin ka hria.

   Pawnah zing nisa hnuaiah chuan ka gate lama thuilote kalin ka kir leh zel a, chute chuan ka tei ka tei a, inchhunga ka pu thusawi ka hriat chu, a unaute aṭang kan ti dawn nia atih chu ka bengin a hre phak a, ka pu pawh hi a inrawlh ani maw, ka unaute aṭang enge maw ka chungah tih an tum leh dawn anih hi maw tihte ka ngaihtuah a. Chutia ka tei ka tei chu ka ngaihtuah leh tum leh duh vang pawh nilovin, tihian ka au chhuak ta thuta, “Lalpa Thlarau chu ka chungah A awm a, Lalpa mi ruat ka ni,” tiin. Tichuan, khawvel a tawp dawn tawh, tihte tun aṭang kum thum ka ti nge kum hnih nge kum li..tihte chu ka au zawm zel a. (Tunah erawh chuan hun tawp dawn, Thupuan 6 hun chu alo inṭan daih tawh zawk ani tih ka ring ta zawk a.)
   Chutih lai chuan ka nulian’i te in hma chiah chhawngkhat nei in chu an tukver chhawng khatna ami chu an khar ka hmuh chuan, “In tukverhte Jerusalem lam hawiin hawng rawh u,” tiin ka auh zui a, tuemaw chuan a hawng ve leh mai a. Chutia ka au zawm zel chu, tun hnua ka ngaihtuah chuan ka rilrua ngaihtuahnaa awmte Lalpa Thlarau in A duh min auh zawh tir hnua ka au chhuah ve mai mai niin ka hria, Lalpa Thlarau in min auh tir chu, “Lalpa Thlarau chu ka chungah A awm a, Lalpa mi ruat ka ni,” tih bak anilovin ka hre ta. Chung chuan ngaihdan/rilrua awm ang anga thil tih hi alo awlsam khawp mai tihte pawh min hriat chhuah tir niin ka hria.

   Chutia ka au zawm zel chu, ka naute khaw lama tlanga ṭawngṭai tura kal kher ai chuan helai tlang hnaiah (ka nulian’i te in aṭang chuan km khat hnih vel ani ang) ṭawngṭai mai ang, ka nauten an khaw lamah min hruai thuai hmel si loh tih ka ngaihtuah a. Tichuan, tlang lam panin au pah in ka chhuak a, ka nulian’i pakhat zawk (ka nulian’i ka tih chumi u zawk) chuan min zui a, chutia aua ka kal thla chu ka mit sir hian mi in varanda ah mi awm ka hmu ruai a, “A ke a va mawi,” pakhatin a ti ni in ka bengah alo lut a, kei chuan, “Vanah engkim a mawi zawk,” tiin ka au a (dik tak chuan chunglai chuan kei pawhin ka kal zawnga ka ke chheh dan vel chu mawi ka tiin mak ka ti a ka en ve zeuh zeuh ṭhin ani, nidangah chutianga hriat ka nei ngailo), ka kal zel a, kawng a kal tlangloh avangin mi in karah te (ka kal tumna tlangte pawh hma nan tiin) au pahin ka kal a. Ka nulian’i (upa zawk) chuan min zui zel a, ka nulian’i ka tih fapa leh a ṭhianpa pawn min zui a, kallo turin min ti hlawm a.

   Nakinah chuan, ka cousin leh a ṭhianpa chuan min man beh tumin min vuah veve a mahse an tha an hmanglo nge mak tak maiin ka ṭang vak pawh nilo, kal pangai angin ka kal thei zel a, ka nulian'i pawhin lo zawmin min tihdin tum hlawm mahse min chelh ding chuanglo a. An ti mai mai zawk nge, hehe. Chumi hnu chuan ka nulian’i (upa zawk) chuan, I nauin fa a nei dawn a I awmloh chuan, engtin emaw ati a, tichuan ka rilru a inthlak a, kan haw kir ta a.

   Note: Lal Pathian khawngaihna avanga a hun ang zela ngaihtuahna min pe a min ṭanpui turin A chet, A Vantirhkohte A chet tir zel avang zawk ani he hun hi ka thlen theih, ka hneh ti tur ka nih chuan khilai thleng chu ka hneh ta phawta, mahse amah chawimaw nan ti hian ka han ti ang, "khilai thleng Lalpa in min hneh tir ta ani," chuvangin Lal Isua Krista hmingin Lal Pathian chu Fakin awm rawh se.)


   facebook groupa en duh tan:
   Krista Pahnihna Bible leh A. D. Zawlneite Hrilhlawk Hriatchianna

Comments

Popular posts from this blog

Van Lalram Lut Turte leh Meidila Tla Turte Chu Tute Nge?

Zawlnei Isaia leh Sam Hrilhlawk Krista Pahnihna Thu Chu

Penglengpung'a Thawnthu Nuihzatthlak Pathum (Fiamthu)